Lieve William,
Eros en Thanathos, de griekse goden van leven en dood. Dat zijn wel levende thema’s op dit moment in mijn leven.
Ik herken wat je zegt dat stellen met dit thema in relatietherapie komen. Zeker als de relatie al lang bestaat en er een bepaalde gewoonte en gewenning aan elkaar is in geslopen zie je dat de Eros (kan) gaan (in)slapen.
Ik kan mij herinneren dat ik in de fase verkeerde van een ‘open’ relatie, de Eros vol opbloeide. Mijn seksuele behoefte laaide op en ik wilde mijn partner behouden. Dit bevestigde ik in mijzelf door te vrijen. Er is een eindigheid/thanatos die je op dat moment uitnodigt in de relatie. De drang naar genot (het leven op een hedonistische manier voelen) en de diepe intieme verbinding aangaan verbloemde het dreigende zwaard van Thanatos.
Het zwaard van Thanatos is aanwezig en maakt Eros de levensdrift wakker.
Nog niet zo heel lang geleden heeft mijn broer het leven verlaten. Ik kon voelen dat in zijn aftakeling en het bewust leven met de dood in het vooruitzicht, mijn eigen levensenergie verlaagde.
In dit proces kon ik mijn eigen existentiële angsten weer sterk voelen. Mijn angst om te sterven en ook de rouw. Niet alleen om mijn broer maar ook om andere mensen die ik ben verloren kwamen in volle ornaat voorbij. Ik heb een aantal maanden letterlijk op mijn knieën naast de dood gezeten. Ik had geen behoefte meer aan daten, mijn seksualiteit naar mijzelf en naar anderen stroomde niet.
Afgelopen week was ik een week in Ibiza. Ondergedompeld in allerlei mooie verdiepende sessies die mij steeds een stukje dichter bij mijzelf brachten.
In een sessie begeleid met cacao en transformational breathing voelde ik Eros terug in mijn lichaam stromen, als een gigantische stroom en pulserende energie. Letterlijk voelde ik deze pulsaties mijn lichaam vullen tot diep in mijn bekken. Ik maakte contact met een oneindig gevoel vrijheid en de ruimte en er gonsde er nog maar 1 woord door mijn hoofd: Zin, zin Zin!!! Zin in het leven, zin in liefde in vrijen, zin!!
En zo danste ik door de polariteiten van Eros en Thanatos, twee vrienden die niet zonder elkaar kunnen.
Lieve Marian,
In mijn praktijk en workshops tref ik vele cliënten en deelnemers die aangeven dat in de loop der jaren de passie uit de relatie (grotendeels) verdwenen is. Vaak wordt gezegd dat er geen intimiteit meer is. Maar eigenlijk wordt bedoeld: ‘we hebben al een hele tijd geen seks meer.’ Intimiteit is het gebied van het hart dat gaat over liefde, verbinding in kwetsbaarheid en jezelf durven tonen voorbij de maskerade. Seksualiteit is het gebied van het bekken dat gaat over lust, samensmelting en overgave aan elkaar (fysiek, emotioneel en/of spiritueel). Vaak is er echter ook geen sprake meer van intimiteit. Er wordt langs elkaar geleefd, of ruzie gemaakt, of wel gesproken maar oppervlakkig. En dan lijkt de gangbare mening dat dat normaal is bij een langdurige relatie. Noemen wij dat niet: Eros is ingeslapen?
In de psychoanalyse gebruikt Sigmund Freud het begrip Eros in de betekenis van levensdrift. Eros is hiermee tegengesteld aan Thanatos, ofwel doodsdrift. Hoe wil je een relatie laten standhouden en vervullend zijn, wanneer de levensdrift uit de relatie verdwijnt? Wanneer je een plantje te weinig water en voeding geeft, gaat het toch ook langzaam dood? En is het niet die andere kant van de polariteit, Thanatos, die in bepaalde periodes dominant aanwezig is. Soms zit het leven gewoon zodanig tegen dat er weinig levensvreugd te vinden is.
In het verhaal en de film ‘Er komt een vrouw bij de dokter’ wordt deze dynamiek prachtig weergegeven. Het gaat over een snelle, promiscue reclameman die blijft vreemdgaan nadat er borstkanker bij zijn vrouw is geconstateerd. Wanneer de dood zo dichtbij komt in zijn liefdesrelatie (Thanatos), grijpt de hoofdpersoon krampachtig naar de levensdrift in het vreemdgaan (Eros). Wanneer ik het vanuit deze grotere polariteit beschouw, kan ik meer begripvol zijn naar zijn gedrag.
Ook in mijn eigen leven ken ik genoeg ervaringen waarbij ik geconfronteerd word met verlies, afscheid of letterlijk de Dood. Ik heb moeten leren om het te verwelkomen en te kunnen rouwen. Mede dankzij het doorvoelen van Thanatos komt Eros weer terug beschikbaar. Tijd nemen om stil te staan bij gevoelens van verlies en rouw. Rouw heeft rituelen nodig. En getuigenis dat er mensen zijn die echt naar me luisteren en met me meevoelen. Mijn doorlopende mannengroep is daar een belangrijke factor in. Maar ook mijn partners zowel in het werk als privé. En fijn dat ik kan zeggen dat in mijn langdurige liefdesrelatie Eros allerminst is ingeslapen.